Funkcjonowanie Uczniowskich Klubów Sportowych, czyli popularnych UKS-ów, budzi sporo wątpliwości natury prawnej. Największa niejasność dotyczy tego, czy Uczniowski Klub Sportowy może prowadzić działalność gospodarczość i – jak każde inne stowarzyszenie – zostać wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego. Na ten temat jednoznacznie wypowiedział się już sąd. Jego orzecznictwo nie jest korzystne dla założycieli UKS-ów.
Czego dotyczy problem?
Uczniowskie Kluby Sportowe, teoretycznie będące stowarzyszeniami i podlegające ustawie „Prawo o stowarzyszeniach”, w praktyce nie mogą korzystać z takich samych uprawnień, jak inne stowarzyszenia. Najlepszym przykładem jest tutaj właśnie brak możliwości wpisania UKS-u do KRS.
Zgodnie z obowiązującym prawem UKS podlega wpisowi do ewidencji prowadzonej przez starostę właściwego ze względu na siedzibę klubu – jeśli więc zakładamy Uczniowski Klub Sportowy w województwie małopolskim, to wpisu dokonuje np. starosta nowotarski.
Nie ma natomiast prawnej możliwości wpisania UKS-u do rejestru KRS dotyczącego Stowarzyszeń, jak również Przedsiębiorców. Co za tym idzie, klub nie może prowadzić działalności gospodarczej, co stanowi poważną przeszkodę w jego funkcjonowaniu (m.in. utrudnia pozyskiwanie środków finansowych). Z tego też powodu w Polsce niestety powoli zamiera idea UKS-ów.
Reakcja na próby samodzielnego interpretowania prawa
Sytuacja prawna UKS-ów jest na tyle skomplikowana, że w całym kraju przez lata funkcjonowało wiele klubów, które w swoich statutach miały zawartą informację o prowadzeniu działalności gospodarczej. W końcu do tej sprawy musiał się odnieść sąd.
Spornej kwestii przyjrzał się Sąd Okręgowy w Toruniu, który w swoim postanowieniu z 2 kwietnia 2013 roku jednoznacznie wskazuje, iż Uczniowskie Kluby Sportowe nie podlegają wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego i nie mogą podejmować działalności gospodarczej. Zdaniem sądu UKS jest szczególnym rodzajem klubu sportowego, nastawionym wyłącznie na prowadzenie działalności sportowej i krzewienie kultury fizycznej wśród dzieci i młodzieży. W domyśle: celem UKS-u nie jest generowanie przychodów.
To orzecznictwo właściwie zamyka dalszą dyskusję nad statusem prawnym Uczniowskich Klubów Sportowych. Brak możliwości rejestracji w KRS i prowadzenia działalności gospodarczej jest głównym elementem różniącym UKS od innych stowarzyszeń oraz klubów sportowych.
Sąd „na pociechę” podkreślił natomiast, że UKS-y korzystają z innych przywilejów. Najważniejszym z nich jest znacznie uproszczona i tańsza procedura rejestracji stowarzyszenia.
Na koniec podkreślmy, że w świetle opisanego orzecznictwa, wszystkie Uczniowskie Kluby Sportowe, które w swoich statutach mają wzmiankę o prowadzeniu działalności gospodarczej, powinny zmienić ich treść. Takie zapisy są bowiem sprzeczne z prawem, a więc nieważne.