Robotyka jest dziś nieodłącznym elementem wielu gałęzi przemysłu. Jej osiągnięcia zrewolucjonizowały różne sektory gospodarki i nieustannie trwają prace nad kolejnymi innowacyjnymi projektami w tym zakresie. Zawód robotyka jest więc wyjątkowo perspektywiczny – na czym jednak polega i jakie studia trzeba skończyć, żeby znaleźć zatrudnienie w tej branży?
Robotyka – co to takiego?
Zacznijmy od odpowiedzi na podstawowe pytanie, mianowicie wyjaśnijmy, co to jest robotyka. Jest to dziedzina nauki i technologii łącząca w sobie elementy zaczerpnięte z wielu nauk takich jak np.: inżynieria, mechanika, matematyka, informatyka, elektronika czy automatyka.
Ogólnie rzecz ujmując, robotyka ma na celu tworzenie zaawansowanych maszyn (robotów), które mogą być programowane do wykonywania określonych, nawet bardzo skomplikowanych zadań (w sposób autonomiczny lub półautonomiczny). Dzięki interdyscyplinarności tej dziedziny powstają maszyny zdolne do pracy w różnorodnych środowiskach i zastosowaniach.
Trzeba zaznaczyć, że robotyka to nie tylko budowa fizycznych urządzeń, ale także rozwijanie oprogramowania i algorytmów, które pozwalają na ich inteligentne działanie. Współczesne roboty wyposażone są w zaawansowane sensory, kamery czy systemy nawigacji, które umożliwiają im percepcję otoczenia i podejmowanie autonomicznych decyzji. Dlatego też prace nad sztuczną inteligencją (AI) oraz uczeniem maszynowym (ML) odgrywają kluczową rolę w dalszym rozwoju robotyki, pozwalając na tworzenie coraz inteligentniejszych systemów.
Bez przesady można stwierdzić, że robotyka to jeden z najdynamiczniej rozwijających się obszarów nauki i zarazem wyjątkowo ekscytująca dziedzina, w której można znaleźć zatrudnienie. Sprawdźmy więc, jakie studia trzeba ukończyć, by zostać robotykiem oraz na czym konkretnie polega praca w robotyce.
Automatyka i robotyka – studia
Interesuje Cię robotyka? Praca w tej branży możliwa jest tylko dla osób, które mogą pochwalić się odpowiednim wykształceniem technicznym. Wybrane uczelnie oferują możliwość studiowania na kierunku o nazwie „automatyka i robotyka” – studia te łączą więc w sobie tematykę z 2 różnych, aczkolwiek zbliżonych obszarów. Dla wyjaśnienia sprecyzujmy, że o ile robotyka dotyczy projektowania, budowania i zastosowania robotów, o tyle automatyka zajmuje się sterowaniem i automatyzacją rozmaitych procesów (zwłaszcza w przemyśle). Jak najbardziej są to więc uzupełniające się dziedziny techniki.
Czego można spodziewać się na kierunku typu „automatyka i robotyka”? Studia i ich program oczywiście różnią się w zależności od uczelni, ale najpopularniejszą ścieżką edukacyjną dla przyszłych robotyków są studia inżynierskie. Jeśli chodzi o Polskę, renomowane uczelnie takie jak np. Politechnika Warszawska czy Politechnika Wrocławska mają w swojej ofercie kierunek „automatyka i robotyka”. Studia te trwają zazwyczaj 3,5 roku na poziomie inżynierskim oraz dodatkowe 2 lata na poziomie magisterskim. Często można wybrać specjalność, przykładowo: roboty mobilne, przemysłowe systemy automatyki i robotyki, sterowanie w układach robotycznych itp.
Program studiów na tym kierunku jest zróżnicowany i obejmuje szeroki zakres przedmiotów. Do najważniejszych należą:
- matematyka i fizyka: podstawy matematyczne i fizyczne są niezbędne do zrozumienia mechaniki, dynamiki oraz algorytmów stosowanych w robotyce.
- programowanie: nauka języków programowania, np. C++, Python czy MATLAB, jest kluczowa dla tworzenia oprogramowania sterującego robotami. Nauka obejmuje też zaawansowane techniki, np. programowanie równoległe, algorytmy sztucznej inteligencji czy uczenie maszynowe.
- mechanika i elektronika: zrozumienie zasad mechaniki, mechatroniki oraz elektroniki pozwala na projektowanie i budowę mechanicznych części robotów.
- systemy wbudowane: przedmioty dotyczące systemów wbudowanych uczą, jak integrować sprzęt i oprogramowanie w celu stworzenia funkcjonalnych systemów robotycznych.
Studia na kierunku robotyka łączą teorię z praktyką. Podczas kilku pierwszych semestrów studenci biorą udział głównie w tradycyjnych wykładach i zajęciach teoretycznych, ale później uczestniczą w rozmaitych praktycznych zajęciach, warsztatach oraz projektach badawczych. W laboratoriach mają okazję pracować z rzeczywistymi systemami robotycznymi, zdobywając doświadczenie w ich programowaniu, testowaniu i kalibracji. Projekty badawcze często realizowane są we współpracy z branżą przemysłową, co pozwala studentom na zdobycie cennych doświadczeń przydatnych w późniejszej pracy, ale też – co być może ważniejsze – nawiązanie kontaktów zawodowych.
Automatyka i robotyka – praca
Wiemy już, co to jest robotyka i jakie studia trzeba skończyć, żeby móc pracować w tym obszarze. Jaki natomiast zawód wykonuje osoba, która uzyska dyplom na kierunku „automatyka i robotyka”? Praca po takich studiach może odbywać się na różnych stanowiskach i w bardzo odległych od siebie sektorach, od przemysłu i medycyny po badania naukowe i edukację. Przyjrzyjmy się więc najpierw, na czym w ogóle polega praca robotyka, a dopiero później, gdzie może on znaleźć zatrudnienie.
Na czym polega praca robotyka?
Przede wszystkim trzeba wiedzieć, że praca robotyka jest złożona i obejmuje różnorodne zadania. Oto czym w głównej mierze zajmują się osoby po robotyce i automatyce:
- Projektowanie i rozwój robotów – Robotycy często spędzają dużo czasu na projektowaniu nowych systemów robotycznych. Chodzi więc o tworzenie modeli 3D, prowadzenie symulacji czy prototypowanie. Praca dotyczy obszarów takich jak mechanika, elektronika oraz oprogramowanie robotów, a robotycy dążą do tego, by wszystkie elementy działały spójnie i jak najefektywniej.
- Testowanie i kalibracja – Po zaprojektowaniu robotów konieczne jest ich dokładne przetestowanie i skalibrowanie. Praca ta obejmuje testy funkcjonalne, testy wytrzymałościowe czy kalibrację sensorów i różnych elementów wykonawczych. Inżynierowie muszą upewnić się, że roboty działają zgodnie z założeniami projektowymi i spełniają wymogi bezpieczeństwa.
- Utrzymanie i serwisowanie systemów robotycznych – Robotycy są również odpowiedzialni za utrzymanie i serwisowanie istniejących systemów robotycznych. Obejmuje to diagnostykę problemów, przeprowadzanie napraw oraz aktualizacje oprogramowania. Jednocześnie ważnym aspektem jest szkolenie personelu obsługującego roboty i zapewnianie wsparcia technicznego.
Zatrudnienie po robotyce – stanowiska pracy
Po skończeniu studiów na kierunku typu automatyka i robotyka praca dostępna jest na bardzo zróżnicowanych stanowiskach. Zatrudnienie można znaleźć jako m.in. konstruktor robotów, konstruktor modułów elektronicznych, projektant oprogramowania w przemyśle, projektant systemów sterowania, programista systemów produkcyjnych lub systemów wbudowanych lub robotów, inżynier utrzymania ruchu, integrator systemów automatyki i robotyki, inżynier ds. serwisu, inżynier ds. sprzedaży, konsultant ds. konfiguracji systemów itp.
Generalnie można wymienić kilka głównych kategorii stanowisk, w ramach których oferowane jest zatrudnienie po robotyce i automatyce:
- Inżynier robotyk – odpowiedzialny za projektowanie, programowanie i testowanie systemów robotycznych. Do jego zadań należy rozwój nowych robotów i udoskonalanie istniejących już systemów. Wymaga to szerokiej wiedzy z zakresu mechaniki, elektroniki, oprogramowania oraz algorytmów sterowania.
- Programista robotów – pracownik specjalizujący się w tworzeniu oprogramowania, które kontroluje ruchy i działania robotów. Obowiązkowa jest tu świetna znajomość języków programowania, takich jak C++, Python czy MATLAB oraz dogłębna znajomość zasad działania systemów wbudowanych. Praca programisty robotów na co dzień polega na pisaniu kodu, testowaniu i debugowaniu oprogramowania.
- Specjalista ds. automatyzacji – zajmuje się wdrażaniem i utrzymaniem systemów automatyzacji w różnych branżach. Praca obejmuje projektowanie systemów sterowania, integrowanie robotów z istniejącymi liniami produkcyjnymi oraz zapewnianie ciągłości i efektywności procesów produkcyjnych.
- Badacz w dziedzinie robotyki – praca dla osób z aspiracjami naukowymi – badacz robotyki opracowuje nowe teorie, metody czy technologie związane z robotyką. Praca odbywa się w laboratoriach badawczych i polega na prowadzeniu rozmaitych eksperymentów i analizie ich wyników. W ten sposób rozwijana jest robotyka, a zdobywana wiedza przekłada się na kolejne innowacje wdrażane później w rozmaitych branżach.
Robotyka – praca w jakich branżach?
Zatrudnienie po robotyce można znaleźć w naprawdę skrajnie różnych branżach i jest to na pewno jedna z zalet obrania tego kierunku zawodowego. Na osoby, które skończą studia typu „automatyka i robotyka”, praca czeka w poniższych sektorach gospodarki:
- Przemysł i produkcja – Robotyka przemysłowa to jedna z głównych dziedzin, w której zatrudnienie znajdują absolwenci omawianego kierunku studiów. Przemysł motoryzacyjny, elektroniczny, lotniczy itd. korzysta z robotów do automatyzacji procesów produkcyjnych. Robotycy projektują, programują i utrzymują systemy robotyczne, które poprawiają wydajność, precyzję oraz bezpieczeństwo w zakładach produkcyjnych.
- Medycyna i opieka zdrowotna – W sektorze medycznym robotyka także odgrywa coraz większą rolę. Przykładowo roboty chirurgiczne, takie jak system da Vinci, umożliwiają wykonywanie precyzyjnych operacji, zmniejszając ryzyko powikłań i przyspieszając powrót pacjentów do zdrowia. Z kolei roboty rehabilitacyjne wspierają procesy terapeutyczne, pomagając pacjentom w odzyskiwaniu sprawności. Robotycy pracujący w tej dziedzinie muszą łączyć wiedzę techniczną z rozumieniem potrzeb medycznych.
- Badania i rozwój – Inżynierowie pracujący w obszarze R&D (research and development) zajmują się opracowywaniem nowych technologii, projektowaniem innowacyjnych systemów robotycznych oraz testowaniem prototypów. Uwaga – zatrudnienie tego typu oferowane jest zarówno w instytucjach akademickich, jak i w prywatnych firmach technologicznych. Praca w R&D wymaga kreatywności i zdolności do rozwiązywania złożonych problemów.
- Edukacja – Robotycy o zacięciu pedagogicznym mogą przekazywać swoją wiedzę kolejnym pokoleniom. Warto pamiętać, że praca na uczelni w charakterze wykładowcy czy instruktora laboratoriów to nie tylko możliwość nauczania, ale także prowadzenia własnych badań. Praca w edukacji wymaga umiejętności dydaktycznych oraz pasji do dzielenia się wiedzą.
Robotyka jako kierunek zawodowy – zalety i wady
Wiedząc już, co to jest robotyka i jakie perspektywy zawodowe otwiera, warto zastanowić się, czy kariera w robotyce będzie w naszym przypadku satysfakcjonującą ścieżką zawodową. Przed podjęciem decyzji o wykształceniu i zatrudnieniu jako robotyk, dobrze jest rozważyć korzyści i trudności wiążące się z tym krokiem.
Zalety
Jeśli chodzi o zalety, dla wielu osób jednym z najważniejszych argumentów przemawiających za wybraniem kierunku automatyka i robotyka są wysokie zarobki. Zapotrzebowanie na specjalistów ds. robotyki stale rośnie, dlatego mogą oni liczyć na atrakcyjne wynagrodzenie i dodatkowe benefity. Co więcej, umiejętności zdobyte w robotyce są wszechstronne i pożądane w różnych branżach, co zapewnia liczne możliwości zawodowe.
Ponadto praca w robotyce może dawać ogromną satysfakcję. Robotycy uczestniczą w tworzeniu nowatorskich rozwiązań i technologii, które mają realny wpływ na różne sektory gospodarki i społeczeństwo. Ich praca często polega na rozwiązywaniu złożonych problemów technicznych, a jej wykonanie daje konkretne rezultaty. Kolejną zaletą jest to, że robotyka oferuje wiele możliwości prowadzenia badań i rozwijania nowych teorii i technologii.
Wady
Oczywiście nie każdy nadaje się do tego, by studiować kierunek typu automatyka i robotyka. Studia przeznaczone są dla osób o ścisłym umyśle i są wyjątkowo wymagające. Ponadto zakończenie formalnej edukacji nie oznacza końca nauki – technologia robotyczna nieustannie się rozwija, co wymaga ciągłego aktualizowania swojej wiedzy.
Praca robotyka wiąże się też z dużą odpowiedzialnością, np. gdy tworzy systemy dla medycyny czy przemysłu. Wymogi co do niezawodności, dokładności i terminowości mogą powodować olbrzymi stres i przekładać się na życie prywatne czy stan zdrowia robotyków.