System progresja w zakładach bukmacherskich 

Progresja to system bukmacherski, który jak żaden inny rozpala wyobraźnię graczy, kusząc wizją uzyskania dużych wygranych w krótkim czasie. Czy jednak system progresja faktycznie jest tak profitowy? Jakie zagrożenia niesie stosowanie progresywnego sposobu stawkowania zakładów bukmacherskich? Jakie są rodzaje progresji i w jakich przypadkach poszczególne systemy sprawdzają się najlepiej?

Progresja – definicja 

Zacznijmy od zdefiniowania tego, czym jest system progresja, ponieważ jak się zaraz okaże, progresywnych systemów stosowanych do stawkowania zakładów jest całkiem sporo. Otóż gra z progresją polega na przyjęciu takiego sposobu stawkowania, w którym stawka zakładu bukmacherskiego zależy od tego, jakim wynikiem zakończył się poprzedni zakład. Konkretna reguła zależna jest od rodzaju systemu progresywnego – kolejna stawka może być np. wielokrotnością poprzedniej stawki, ale też może być obliczana w bardziej złożony sposób. Najczęściej stosowane są ciągi arytmetyczne i geometryczne. Podkreślmy od razu, że chociaż znaczeniem słowa progresja jest wzrost, rozwój czy postęp, stawka w systemie progresywnym niekoniecznie ciągle rośnie. W zależności od wyników gry i przyjętych zasad, czasem może być obniżana do poziomu wyjściowego lub np. zmniejszana o 1 poziom.

Progresja malejąca 

Przejdźmy do bardziej szczegółowego omówienia różnych rodzajów progresji. Najbardziej popularna i znana jest progresja malejąca, z systemem Martingale’a na czele. Na czym polega system progresji malejącej? Stawiamy zakład za stawkę początkową np. 5 zł. Jeśli zakład jest trafiony, stawka kolejnego zakładu pozostaje na tym samym poziomie, czyli obstawiamy ponownie za 5 zł. Jednak jeśli zakład będzie przegrany, progresja malejąca nakazuje zwiększyć stawkę i to w takim stopniu, aby odrobić straty z poprzedniego zakładu (czy zakładów) i wypracować zysk. Jeśli i ten zakład jest nietrafiony, musimy ponownie zwiększyć stawkę… i tak do skutku. Jeśli nie uda się osiągnąć założonego zysku i odrobić strat, a budżet ulegnie wyczerpaniu, następuje koniec gry. 

W klasycznej postaci progresji, czyli wspomnianej progresji Martingale’a, każdy przegrany zakład powoduje wzrost stawki o 100%. W naszym przykładzie w przypadku serii porażek stawki rosłyby więc następująco: 5, 10, 20, 40, 80, 160, 320, 640 zł… Wygrana na dowolnym poziomie skutkuje odrobieniem poniesionych dotąd strat i osiągnięciem zysku – kurs musi jednak wynosić minimum 2,0. Pierwszy trafiony zakład oznacza powrót do stawki początkowej, czyli w naszym przykładzie ponownego obstawiania za stawkę 5 zł. Popularną odmianą systemu Martingale’a jest system progresja na remisy, przy pomocy którego obstawia się mecze piłki nożnej oraz hokeja, typując za każdym razem remis. 

Inne dość znane systemy progresji to system Fibonacciego, Labouchere’a oraz system Greenwood. Progresja Fibonacciego opiera się o matematyczny wzór, zgodnie z którym wysokość stawki zakładu następującego po błędnym zakładzie równa jest sumie stawek 2 ostatnich zakładów. Jeśli stawiamy nietrafione zakłady, wysokość kolejnych stawek będzie wyglądać np. tak: 5, 5, 10, 15, 25, 40, 65 zł… Jak widać stawka rośnie dużo wolniej niż w przypadku systemu klasycznej progresji. Z kolei system Labouchere’a wymaga określenia, jaki zysk jest naszym celem, a następnie zapisania go jako sumę dowolnych liczb. Uzyskane w ten sposób liczby utworzą ciąg, a stawki kolejnych zakładów są w wysokości równej sumie pierwszej i ostatniej liczby ciągu. Wygrany zakład powoduje skreślenie „wykorzystanych” liczb z ciągu (ciąg się skraca, a osiągnięcie zaplanowanego zysku przybliża). Przegrany zakład oznacza konieczność dodania kolejnej liczby do ciągu, która jest równa stawce nietrafionego zakładu (ciąg się wydłuża, a osiągnięcie zysku oddala). Stawka kolejnego zakładu za każdym razem, gdy poprzedni zakład był błędny, musi się więc zwiększyć. System Greenwood stosowany jest natomiast wyłącznie do obstawiania zakładów wielozdarzeniowych. W tym przypadku po każdym przegranym zakładzie konieczne jest wyliczenie, jaka stawka pokryje poniesione straty (przy uwzględnieniu, jaki zysk ma zostać wypracowany). 

Progresja rosnąca 

System progresja kojarzy się przede wszystkim z opisanym powyżej zwiększaniem wysokości stawki za każdym razem, gdy zakład bukmacherski okaże się nieprawidłowy. Jednak progresja może być też rosnąca, co oznacza, że stawki rosną tylko po postawieniu zakładu wygranego. W przeciwieństwie do progresji malejącej straty ponoszone podczas dłuższych pasm niepowodzeń są dość małe, a przystąpienie do gry nie wymaga tak dużego budżetu – ponieważ stawki nie są zwiększane w przypadku uzyskania przegranej. Jako przykład należy tu wymienić przede wszystkim system progresji Paroli, który stanowi lustrzane odbicie klasycznej progresji (dlatego też niektórzy nazywają go systemem antimartingale). W systemie Paroli należy podwoić stawkę za każdym razem, gdy postawiony zakład jest wygrany. Co w sytuacji, gdy zakład jest przegrany? Wtedy stawka kolejnego zakładu jest równa stawce początkowej. 

Inne progresje 

System progresja stosowany podczas wnoszenia zakładów bukmacherskich może też zawierać mechanizmy zabezpieczające gracza przed szybkim bankructwem. Chodzi więc o to, by w określonych momentach nie stawiać całej posiadanej kwoty, tylko jej część, resztę zachowując na później. Jeśli postawione zakłady będą przegrane, w odwodzie pozostają środki ulokowane jako zabezpieczenie. Taki sposób gry może być z sukcesem stosowany, kiedy graczowi uda się już wypracować duże zyski – zabezpieczenie podnosi poziom bezpieczeństwa, ale nadal wnoszone do gry stawki pozwalają na otrzymywanie dużych zysków. Stawkę obniżamy jednak wtedy, gdy wygrywamy. 

Gracze sięgają też po mieszane systemy progresji, czyli takie, które łączą progresję malejącą z rosnącą albo też dodają do nich elementy zabezpieczenia przed szybkim bankructwem. Przykładem systemu mieszanego jest system d’Alemberta, który jest kolejną modyfikacją systemu Martingale’a. W dużym uproszczeniu, jeśli gracz przegrywa, stawka następnego zakładu musi wzrosnąć o 1 jednostkę, a gdy wygrywa – zmniejszyć się o 1 jednostkę (ale nigdy nie może być ona mniejsza niż stawka początkowa). System zwany jest czasem piramidą, bo stawki mogą na przemian rosnąć i maleć w zależności od wyników gry. 

Innym przykładem jest progresja rosnąca z ubezpieczeniem, czyli tzw. system 1-3-2-6. W tym systemie stawkowania, aby osiągnąć założony zysk, trzeba przejść 4 etapy gry, obstawiając po kolei za 1 stawkę (wartą 50% budżetu na grę), 3-krotność stawki, jej 2-krotność i 6-krotność. Zaplanowany zysk osiągamy jedynie wtedy, gdy wygramy 4 razy pod rząd. Jednak tylko przegrana na drugim etapie powoduje wyczerpanie budżetu i koniec gry, ponieważ na innych etapach zastosowano zabezpieczenia. Dzięki temu nietrafiony zakład na pierwszym etapie pozwala na dalszą grę, na trzecim etapie daje częściową wygraną, a na czwartym etapie powoduje, że otrzymujemy zwrot budżetu zaangażowanego do gry (nic nie wygrywamy, ale też nie tracimy). 

System progresja – zalety i wady 

Omówienie różnych rodzajów progresji powinno uświadomić nam, że działanie systemów progresywnych może w praktyce wyglądać bardzo odmiennie. Dla przykładu gra systemem Martingale’a może przebiegać zupełnie inaczej i dać zupełnie inne efekty niż gra systemem d’Alemberta (który jest przecież jego modyfikacją). Czy można jednak pokusić się o podanie zalet i wad, jakie niesie ze sobą obstawianie zakładów bukmacherskich przy użyciu progresji jako takiej? Jak najbardziej. 

Zalety progresji 

Chociaż stopień skomplikowania zasad poszczególnych systemów jest dość różny, można ogólnie powiedzieć, że stosując się do reguł danego systemu, dobieranie kolejnych stawek jest proste. Zasady są jasne, np. mamy podwajać stawkę po każdej przegranej albo stawiać sumę stawek 2 poprzednich zakładów. Wystarczy więc przyjąć dany system i konsekwentnie stosować się do opisanych wytycznych. Jeśli gracz przyjmie na początku określone założenia, podczas gry nie musi już nic wyliczać czy o czymkolwiek decydować. 

Po drugie w przypadku progresji malejącej, nawet jeśli graczowi przytrafi się wyjątkowo długa seria błędnych zakładów, możliwe jest szybkie odrobienie strat. Najlepiej wypada pod tym kątem klasyczna progresja Martingale’a, w której pierwszy prawidłowo wytypowany zakład o kursie minimum 2,0 pozwala się „odkuć”, czyli odrobić straty i osiągnąć niewielki zysk. 

Ostatnim argumentem na korzyść stosowania progresji przy stawkowaniu zakładów bukmacherskich jest możliwość uzyskania sporej wygranej w bardzo krótkim czasie. Przykładowo poprawne wytypowanie zakładu przy użyciu systemu Greenwood daje wysoką wygraną już po pierwszym zagraniu (obstawiane kursy są tu z reguły wysokie). 

Wady progresji 

Niestety wady systemów progresywnych i zagrożenia, jakie wiążą się z ich stosowaniem, mocno przyćmiewają ewentualne korzyści. Kluczową kwestią jest stopień ryzyka, jaki jest wpisany w naturę progresji. Każdy system progresywny jest mocno ryzykowny – nie ma bezpiecznej progresji, jest tylko progresja ryzykowna lub bardzo ryzykowna. W progresji malejącej stawki w przypadku „czarnej serii” rosną w zawrotnym tempie, co szybko może wyczerpać kapitał przeznaczony na grę. Progresja rosnąca z kolei jest bezpieczniejsza, ale żeby po serii niepowodzeń odrobić straty, trzeba postawić sporo trafionych zakładów, co przecież nie jest łatwe. Ponownie ryzykujemy więc, że będziemy stratni. 

Co więcej, jeśli chcemy przystąpić do gry i mieć jakieś szanse na sukces, zwłaszcza w przypadku progresji malejącej, musimy mieć naprawdę spory budżet na grę. Dodając jedno do drugiego, wychodzi na to, że progresja oznacza konieczność przygotowania dużego budżetu na obstawianie zakładów bukmacherskich przy akceptacji faktu, że szanse na przegraną są bardzo duże. 

Kolejna kwestia, jaką trzeba uwzględnić, wynika nie z charakteru systemów progresywnych, tylko praktyk bukmacherskich. Progresja, zwłaszcza progresja malejąca, może teoretycznie przynieść założone efekty, jeśli gracz jest konsekwentny i ma wystarczająco duży budżet na grę. Nie zapominajmy jednak, że nawet dysponując odpowiednią ilością środków finansowych, nie zawsze będziemy mogli postawić zakład o wystarczająco wysokiej stawce. Bukmacherzy nierzadko sięgają po limity, czyli mogą ustalić, że np. na dany mecz, ligę czy dyscyplinę sportową nie można wnieść zakładu o stawce przekraczającej określony pułap. Limity bukmacherskie mogą być też nałożone na konkretnego gracza, co dotyczy oczywiście tych najbardziej skutecznych typerów. Najważniejsze jest jednak to, że limit dowolnego typu może niespodziewanie uniemożliwić spełnienie założeń określonych przez progresywny system stawkowania. 

Progresja – krok po kroku 

Jeśli mimo wszystko chcemy stawiać zakłady bukmacherskie przy użyciu progresywnego systemu stawkowania, przede wszystkim musimy zaplanować grę. Po pierwsze wybieramy ciąg meczów, które będziemy obstawiać i decydujemy się na to, jaki wynik będziemy konsekwentnie typować. Po drugie wybieramy rodzaj systemu progresji, zgodnie z zasadami którego będziemy dobierać stawki kolejnych zakładów.

Po trzecie przechodzimy do kwestii budżetu na grę. Ile pieniędzy chcemy przeznaczyć na obstawianie progresją wybranych spotkań sportowych? To bardzo ważne, by jeszcze przed rozpoczęciem gry wiedzieć nie tylko, od jakiej stawki rozpoczynamy grę, ale także, ile maksymalnie poziomów gry będziemy mogli rozegrać. Często gracze nie wyznaczają takiego górnego limitu zagrań, co w połączeniu z silnym przekonaniem, że wytypowany wynik musi w końcu paść, z dużym prawdopodobieństwem może skończyć się przegraniem wszystkich posiadanych (a także pożyczonych) pieniędzy. Dlatego określenie ostatecznego budżetu na grę i kończenie jej w momencie osiągnięcia założonej maksymalnej liczby poziomów, powinno być standardem podczas obstawiania zakładów przy pomocy progresji. Kiedy wszystko jest ustalone, wystarczy trzymać się planu. 

Kiedy warto grać z progresją? 

Ogólnie system progresja nie jest zalecany osobom, które dopiero rozpoczynają obstawianie zakładów bukmacherskich. Ryzyko porażki jest zbyt duże, tak samo jak kwoty, które można w ten sposób stracić. Dla nowicjuszy najbardziej polecane systemy stawkowania to nieporównywalnie bezpieczniejsze systemy nieprogresywne, takie jak płaska stawka, stawkowanie procentowe czy modulowane.  

Można jednak wymienić sytuacje, kiedy system progresja może się sprawdzić. Jeśli nasza wiedza sportowa (dotycząca futbolu lub hokeja na lodzie) jest wystarczająco wysoka, skutecznym systemem może okazać się progresja na remisy. Progresywny system stawkowania zakładów może być też dobrym wyjściem podczas spełniania warunków obrotowych bonusu. Poza tym różnego typu promocje i bonusy są dobrą okazją do testowania systemów, których na co dzień nie stosujemy. W ten sposób można nabyć doświadczenie w zakresie np. bardziej ryzykownego stawkowania, aby później świadomie decydować, kiedy warto po nie sięgnąć. Jak to się mówi: wszystko jest dla ludzi, jeśli tylko wiemy, jak skutecznie tego używać. Progresja może być skutecznym narzędziem do osiągania krótkoterminowych zysków, jednak nie powinna być traktowana jako podstawowy sposób stawkowania.