Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu to niezwykłe miejsce, które przyciąga miłośników historii i sztuki. Instytucja mieści się w pięknym pałacu Dzieduszyckich. Muzeum oferuje unikalną możliwość poznania dziedzictwa jednej z wyjątkowo interesujących rodzin arystokratycznych w Polsce, ale też pozwala lepiej wyobrazić sobie, jak wyglądało życie ziemiaństwa w XIX w. w tej części świata.
W artykule przybliżymy historię Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu, zaprezentujemy jego najważniejsze atrakcje oraz zaprosimy na wirtualny spacer, który pozwala odkryć uroki tego wyjątkowego miejsca bez wychodzenia z domu.
Pałac i Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu
Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu zostało otworzone dla zwiedzających w 2008 r. i stanowi zamiejscowy oddział Muzeum w Jarosławiu. O ile główna jednostka kulturalna zlokalizowana w Jarosławiu koncentruje się na pokazaniu historii miasta i jego mieszkańców w czasie od XVII do początku XX w, o tyle ekspozycje prezentowane w Zarzeczu dotyczą historii ziemiaństwa. W ten sposób wystawy w obu lokalizacjach wzajemnie się uzupełniają i tworzą pełniejszy obraz życia ludzi w tym regionie.
Muzeum mieści się w pałacu Dzieduszyckich w Zarzeczu, który to obiekt jest jednym z najważniejszych zabytków architektury klasycystycznej w Polsce. Pałac powstał w okresie między 1807 a 1818 r. w wyjątkowo malowniczej okolicy. Wybudowany został zgodnie z projektem Christiana Piotra Aignera – wybitnego polskiego architekta, reprezentanta klasycyzmu. Szczególną uwagę zwraca okrągła rotunda, otoczona doryckimi kolumnami – równie wyjątkowy jest wystrój wnętrz pałacu. Wokół budynku rozpościera się przepiękny park. Należy podkreślić, że cały zespół parkowo-pałacowy w Zarzeczu to naprawdę zachwycający kompleks – jeden z najładniejszych tego rodzaju zespołów na całym Podkarpaciu.
Pałac Dzieduszyckich w Zarzeczu został gruntownie wyremontowany pod k. XX w. i gości obecnie kilka instytucji kulturalnych. Muzeum Dzieduszyckich znajduje się na jego I piętrze.
Ekspozycje w Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu
W Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu można podziwiać ekspozycję stałą, która przedstawia dzieje rodziny Dzieduszyckich, skupiając się na najciekawszych postaciach rodu. Należą do nich np. Magdalena Morska z Dzieduszyckich, która zainicjowała budowę pałacu oraz Włodzimierz Dzieduszycki, który był twórcą Muzeum Przyrodniczego we Lwowie.
Warto jednak zauważyć, że poprzez przedstawienie losów jednego arystokratycznego rodu polskiego Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu daje zwiedzającym też szerszą perspektywę. Dzięki temu mogą oni zobaczyć, jakie było życie ziemiaństwa w Polsce pod zaborami, jak działali społecznicy i filantropii, jak pomagali oni w patriotycznych zrywach niepodległościowych, krzewili edukację czy pielęgnowali kulturę polską (w tym gromadzili pamiątki historyczne i troszczyli się o powstałe kolekcje, które teraz znajdują się w zbiorach muzeów).
Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu oferuje obok wystawy poświęconej historii rodziny Dzieduszyckich możliwość zobaczenia eksponatów dawnej sztuki użytkowej czy kolekcje archeologiczne. Pomieszczenia w dużej mierze prezentują oryginalny wystrój z początku XIX w., a dodatkowo przedstawiają one liczne pasje i zamiłowania inicjatorki powstania pałacu, Magdaleny Morskiej (z Dzieduszyckich). Oczywiście odzwierciedlają one jednocześnie kulturę, zwyczaje i mentalność warstwy arystokratycznej XIX w. w tej części świata.
Warto również wspomnieć o parku przylegającym do pałacu, który jest integralną częścią muzeum i stanowi idealne miejsce na relaksujący spacer. Rozległy teren parkowy zaaranżowany jest w stylu angielskim i rośnie w nim wiele bardzo starych, często egzotycznych drzew i innych roślin.
Wirtualny spacer po Muzeum Dzieduszyckich
Dla osób, które nie mają możliwości odwiedzenia danej instytucji kulturalnej osobiście, świetną opcją jest tzw. wirtualny spacer. Jeśli zadbano o przygotowanie takiego materiału multimedialnego, widzowie mogą poczuć się niemalże tak, jakby faktycznie zwiedzali dany obiekt.
Choć Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu jak na razie nie przygotowało jeszcze takiego profesjonalnego filmu, jednak w Internecie można znaleźć materiały, które pokazują czy to kompleks pałacowo-parkowy, w którym zlokalizowane jest Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu, czy jego poszczególne eksponaty i muzealia. W ten sposób każdy chętny może odkrywać piękno tego zabytku z dowolnego miejsca na świecie.
Jak na razie taki choć częściowy wirtualny spacer można odbyć, oglądając poniższy film dostępny na YouTube:
Czy warto odwiedzić Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu?
Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu to miejsce, które bezsprzecznie warto odwiedzić przede wszystkim osobiście, a jeśli nie jest to możliwe w najbliższej przyszłości, polecamy zrobić to wirtualnie. Z jednej strony zarzecki pałac jest bardzo oryginalną i ciekawą budowlą, a dzięki starannym renowacjom, dziś możemy podziwiać jego piękne wnętrza oraz zabytkowe detale architektoniczne. Ponadto okalający go park ma niezwykły urok – wspólnie tworzą wyjątkowo interesującą atrakcję regionu, unikatową w skali województwa podkarpackiego, ale też wyróżniającą się na tle innych kompleksów rezydencjonalnych w Polsce.
Z drugiej strony zbiory zgromadzone w Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu mają ogromną wartość historyczną i edukacyjną. Wycieczka do tego niezwykłego muzeum pozwala na zanurzenie się w historii oraz dawnej kulturze regionu i Polski – bez względu na to, czy wybierzemy się na tradycyjne zwiedzanie czy zobaczymy „wirtualny spacer” z tego miejsca w Internecie.