Bankowy kredyt online – kto może go wziąć?
Popularyzacja dostępu do szybkiego Internetu ma spore konsekwencje dla krajowych banków. Widać to na przykładzie liczby zamykanych placówek bankowych. Część z nich jest po prostu niepotrzebna, bo coraz większa grupa Polaków (również tych starszych) potrafi przez Internet załatwiać takie ważne sprawy, jak na przykład przelew do urzędu skarbowego lub wniosek o nową kartę debetową. Warto zdawać sobie sprawę, że powszechna informatyzacja wpłynęła również na rynek produktów depozytowych oraz kredytów. Dziś zajmiemy się tym drugim tematem, który stanowią kredyty bankowe online. Mianowicie postanowiliśmy wyjaśnić, czy bankowy kredyt online jest popularnym rozwiązaniem. Co ważne, bierzemy pod uwagę nie tylko takie najbardziej popularne opcje, jak kredyt gotówkowy online oraz szybki kredyt przez Internet. Sprawdzamy również, jakie są perspektywy dla innych produktów kredytowych dostępnych przez Internet. Przykład to kredyt hipoteczny online, kredyt konsolidacyjny online oraz kredyt samochodowy online.
Szybki kredyt przez Internet to już codzienność
Z określeniem „bankowy kredyt online” najbardziej kojarzą się kredyty gotówkowe. Mowa o specjalnych ofertach przeznaczonych tylko dla internautów lub typowych kredytach gotówkowych, które są dostępne również w innych kanałach dystrybucji (takich jak sprzedaż telefoniczna oraz sprzedaż stacjonarna na terenie placówek bankowych). W obecnych warunkach, szybki kredyt online (kredyt gotówkowy online) nie jest już żadną nowością. Taki produkt proponują bowiem wszystkie największe banki komercyjne – również te znane z bardziej konserwatywnego podejścia do sprzedaży produktów przez Internet. Kredyt online to rozwiązanie, które gorzej przyjmuje się w sektorze banków spółdzielczych. Można jednak przypuszczać, że z czasem mniejsze banki również będą często oferować kredyty online bez wychodzenia z domu. Kredyt przez Internet (kredyt online) stał się już bowiem standardem na rynku bankowym.
Na popularyzację wygodnego rozwiązania, jakim jest szybki kredyt przez Internet, na pewno wpłynęło zachowanie firm pożyczkowych, które po 2010 r. zaczęły szybko zdobywać polski rynek. W odpowiedzi bankowcy postanowili szerzej wykorzystać możliwości, jakie daje Internet. Pozwoliło to stworzyć ofertę konkurencyjną względem propozycji firm pożyczkowych. Warto oczywiście pamiętać, że pożyczka pozabankowa online i kredyt online to nie są do końca zamienne oferty. Pierwsze rozwiązanie wybierają osoby, które mogłyby mieć problemy z uzyskaniem kredytu gotówkowego w banku. Przyczyną takich problemów są np. mniej stabilne dochody lub niedawne problemy ze spłatą zobowiązań finansowych.
Szybki kredyt online bez zaświadczeń – to możliwe?
Krajowe banki nie miały technicznego problemu z wprowadzeniem kredytów gotówkowych dostępnych przez Internet, ponieważ dysponują specjalistami i nowoczesnym zapleczem informatycznym. Pod tym względem, sektor bankowy dystansuje pozabankowych pożyczkodawców. Warto jednak pamiętać, że banki nie mogą tak samo hojnie i łatwo przyznawać kredytów konsumenckich, jak sektor pozabankowy. Wiąże się to z faktem, że działalność kredytowa banku jest finansowana między innymi przy pomocy środków przechowywanych na kontach i lokatach. W przypadku firm pożyczkowych, ryzyko dla oszczędności przeciętnego Kowalskiego jest natomiast zerowe. Takie firmy finansują bowiem swoją działalność kredytową przy pomocy środków, które przekazali założyciele w ramach kapitału własnego lub profesjonalni inwestorzy (np. poprzez zakup obligacji).
W związku z powyższym, kredyt bankowy online może być równie szybki, jak pożyczka pozabankowa, ale na pewno nie będzie udzielany tak samo łatwo. Na straży tej zasady stoi miedzy innymi Komisja Nadzoru Finansowego. Wspomniana instytucja w ramach Rekomendacji T dla banków pozwoliła na pożyczanie bez weryfikacji dochodu sumy wynoszącej do:
- sześciokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw – limit dla osób będących klientami danego banku co najmniej od sześciu miesięcy i wnioskujących o kredyty online lub inne kredyty konsumpcyjne
- dwunastokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw – limit stosowany w przypadku osób będących klientami danego banku co najmniej od dwunastu miesięcy i wnioskujących o kredyty online lub inne kredyty konsumpcyjne
- jednokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw – limit dla pozostałych klientów wnioskujących o kredyty online lub inne kredyty konsumpcyjne
Nie wszystkie banki oferujące szybki kredyt online korzystają z prezentowanej powyżej zasady. Nadzór finansowy stworzył bowiem kredytodawcom tylko pewną furtkę w regulacjach, a nie obowiązek. Może się zatem okazać, że wniosek o kredyt online na małą kwotę (np. 5000 zł) również będzie wymagał zaświadczenia o dochodach wydawanego przez pracodawcę zamiast oświadczenia przyszłego dłużnika na temat jego dochodów.
Nadzór finansowy w przypadku mniejszych kredytów konsumpcyjnych zezwala bankom na opieranie swojej decyzji kredytowej na wyciągach z konta. Właśnie dlatego osoba wnioskująca o szybki kredyt przez Internet może być poproszona o przesłanie wyciągów z konta osobistego (np. w pliku .pdf). Wspomniane wyciągi zastępują zaświadczenie od pracodawcy albo stanowią jego uzupełnienie. Potrzeby przesyłania wyciągów oczywiście nie ma jeśli kredytowy wnioskodawca posiada jedyne konto osobiste w banku, od którego chce wziąć kredyt online.
Wspomniane już przesłanie zeskanowanego zaświadczenia od pracodawcy to inny wariant, który jest możliwy podczas wnioskowania o kredyt gotówkowy przez Internet. Warto jednak pamiętać, że taki dokument z zatrudniającej nas firmy nie zawsze dostaniemy „od ręki”. Jego wydanie jest możliwe tylko w dniach roboczych i po wcześniejszym powiadomieniu pracownika działu kadr lub pracodawcy. To stanowi pewien problem, bo kredyty bankowe online są dostępne również w weekendy. Chodzi co najmniej o możliwość składania wniosku o takie kredyty online. Czasem bank wypłaci także kredyt internetowy w dniu wolnym od pracy (zwłaszcza przelewem wewnętrznym).
Warto wiedzieć, że nowoczesne technologie informatyczne oraz odpowiednie przepisy (patrz Dyrektywa PSD2) stworzyły również inny sposób weryfikacji klientów banku wnioskujących o szybki kredyt przez Internet. Mianowicie takie osoby nie będą musiały dostarczać wyciągów z konta w innym banku jeśli wyrażą zgodę na ich samodzielne pobranie przez przyszłego kredytodawcę. W takim wariancie, bank oferujący szybki kredyt online po uzyskaniu odpowiedniej zgody klienta łączy się z systemem informatycznym swojego konkurenta i pobiera dane na temat dochodów oraz wydatków konkretnej osoby. Dzięki wysokim standardom zabezpieczeń stosowanym przez banki, taka wymiana danych jest całkowicie bezpieczna. Warto dodać, że nie tylko kredyty online są lepiej dostępne po wprowadzeniu opisywanego transferu danych. Pozwala on również sprawdzać z poziomu systemu transakcyjnego jednego banku, ile mamy na koncie w drugiej instytucji bankowej.
Przelew 1 grosza może potwierdzać zawarcie umowy
Po sprawdzeniu oferty kredytów gotówkowych online można stwierdzić, że formularze www służące do wnioskowania o takie kredyty są dość podobne. Różnice wiążą się przede wszystkim z tym, czy dany bank wymaga zaświadczeń o dochodach od pracodawcy. Już na etapie wnioskowania o kredyt online klient zna jego przybliżoną ratę dzięki kalkulatorowi umieszczonemu na stronie banku. Kalkulatory rat, które są powszechnym rozwiązaniem mają pewną zaletę. Mianowicie osoba, którą interesuje tani kredyt online może łatwo porównać propozycje kilku banków i wybrać najbardziej atrakcyjną kosztowo ofertę (pod względem wysokości raty i Rzeczywistej Rocznej Stopy Oprocentowania – RRSO).
Tak jak już wspomnieliśmy, wniosek o kredyt online (kredyt gotówkowy online) zwykle wygląda bardzo podobnie. Różnice zaczynają się w momencie przesłania danych. Tutaj mamy bowiem do czynienia z różnym czasem wydania decyzji kredytowej. Po otrzymaniu powiadomienia o pozytywnej weryfikacji wniosku kredytowego i pomyślnej decyzji kredytowej, trzeba będzie zawrzeć umowę o kredyt online bez wychodzenia z domu. Na tym etapie możliwych jest kilka wariantów. Pierwszy z nich polega na przesłaniu umowy za pośrednictwem kuriera. Wspomnianą umowę kredytową trzeba podpisać i oddać kurierowi jednocześnie zachowując jeden egzemplarz dla siebie. W przypadku takiego rozwiązania, problemem pozostaje możliwość szybkiego przeczytania warunków umowy, gdy w drzwiach czeka niecierpliwy kurier. Właśnie dlatego warto zapoznać się odpowiednio wcześniej z warunkami kredytu. Trzeba też pamiętać, że bank wypłaci pieniądze dopiero po otrzymaniu z powrotem podpisanej umowy.
Identyczna porada związana z wcześniejszą analizą warunków umowy dotyczy innego rozwiązania, którym dość często cechują się kredyty online. Mowa o telefonicznym zawarciu umowy o kredyt online bez wychodzenia z domu. To rozwiązanie polega na tym, że doradca bankowy dzwoni do osoby, która wcześniej wysłała wniosek o kredyt online i otrzymała pozytywną decyzję kredytową. Pracownik banku przedstawia informacje o warunkach kredytu i miesięcznej racie, która mogła się nieco zmienić w stosunku do wstępnego wyliczenia z kalkulatora online lub porównywarki internetowej. Jeżeli konsument godzi się na warunki pożyczenia pieniędzy, to potwierdza swoją decyzję podczas nagrywanej rozmowy. Nagranie z konsultantem stanowi potem dowód zawarcia umowy. Podczas rozmowy klient banku musi zadeklarować, że wcześniej zapoznał się z otrzymanymi na e-mail dokumentami, które informują jakie warunki ma kredyt przez Internet na konto. Później na adres e-mailowy lub tradycyjną pocztą konsument otrzymuje umowę kredytową oraz potwierdzenie jej zawarcia.
Wydaje się, że najwygodniejszym rozwiązaniem jest przelew weryfikacyjny, czyli dobry pomysł, który banki pożyczyły od firm pozabankowych. Taki przelew symbolicznej kwoty (np. 1 grosza) wysyłany na konto banku z numerem umowy w tytule potwierdza chęć zawarcia umowy kredytowej. Bank w odpowiedzi zwraca przelaną mu kwotę i wysyła potwierdzenie zawarcia umowy. To bardzo szybki i łatwy do zrozumienia system. Opisywane rozwiązanie ma jeszcze jedną zaletę. Mianowicie pozwala ono na lepszą weryfikację klienta wnioskującego o kredyt przez Internet. Przelew zawiera bowiem imię, nazwisko i adres przyszłego klienta, czyli sprawdzone wcześniej informacje, które powinny zgadzać się z tymi podanymi niedawno we wniosku kredytowym.
Warto również pamiętać, że przelew weryfikacyjny w formie innej niż ta wymagana przez bank (np. bez numeru umowy w tytule) nie zostanie uznany za potwierdzenie chęci zawarcia umowy kredytu. Podobnie jak w przypadku poprzednio opisywanego rozwiązania (tzn. zawarcia umowy przez telefon), klient banku później otrzymuje na e-mail potwierdzenie podpisania umowy oraz samą umowę. Pod względem przepisów i prawnej ochrony klienta, kredyty bankowe online wypłacane na podstawie przelewów funkcjonują tak samo, jak kredyty online z umową zawieraną przez telefon lub poprzez kuriera.
Kredyty online od banku – kiedy będą niemożliwe?
Należy zdawać sobie sprawę, że nawet banki chętnie oferujące kredyty gotówkowe online wprowadzają pewne ograniczenia związane z tymi produktami finansowymi. Po pierwsze, udzielenie kredytu online będzie niemożliwe w przypadku, gdy wymagane są dodatkowe zabezpieczenia. Właśnie dlatego kredyt z gwarantem online nie wchodzi w grę. Taki kredyt wymaga bowiem zaangażowania osoby trzeciej (poręczyciela/żyranta). Warto wiedzieć, że konsumencki kredyt z gwarantem online jest niemożliwy również w przypadku firm pozabankowych.
Co więcej, krajowe banki stosują ograniczenia dotyczące wysokości kredytu online. W wielu przypadkach, osoby zamierzające jednorazowo pożyczyć kwotę większą na przykład niż 20 000 zł, muszą pojawić się w oddziale banku. Takie rozwiązanie stanowi zabezpieczenie m.in. przeciwko wyłudzeniom kredytów. W związku z jego zastosowaniem, kredyt konsolidacyjny online będzie mniej dostępny. Kredyty konsolidacyjne online jeśli już są udzielane, to mają raczej niewielką wysokość. Warto również wspomnieć, że kredyt konsolidacyjny online może być udzielony tylko bez dodatkowych zabezpieczeń (takich jak np. poręczenie lub hipoteka).
Nie tylko kredyty konsolidacyjne online mają ograniczoną dostępność. Warto również zdawać sobie sprawę, że kredyt samochodowy online też nie jest możliwy w każdej sytuacji. Wynika to z faktu, że typowy kredyt na samochód cechuje się zabezpieczeniami. Przykład stanowi chociażby przewłaszczenie na zabezpieczenie, zastaw rejestrowy, depozyt karty pojazdu lub cesja na bank praw do odszkodowania z polisy autocasco. Kredyt na samochód online z takimi zabezpieczeniami nie może być udzielony. Przyczyna jest prozaiczna – po prostu dodatkowe zabezpieczenia kredytowe wymagają formalności, które zwykle trzeba załatwić osobiście.
Mamy jednak dobrą wiadomość dla osób, które interesuje kredyt samochodowy online. Niektóre banki oferują zwykłe kredyty gotówkowe online bez zabezpieczeń jako rozwiązanie odpowiednie dla nabywców aut. Gotówkowy kredyt na samochód online bez zabezpieczeń ma jednak limit wartości. Zaletą takiego rozwiązania jest natomiast jego elastyczność. Bank nie wnika bowiem, jaki pojazd w przyszłości sfinansuje udzielony kredyt samochodowy online bez zabezpieczeń. Nieważna jest też data transakcji. Środki, które zapewnił kredyt na samochód online (bez zabezpieczeń) można wykorzystać np. dopiero po dwóch miesiącach od zawarcia umowy. Taki samochodowy kredyt przez Internet na konto czasem ma obniżone oprocentowanie jeśli klient po jakimś czasie dostarczy potwierdzenie zakupu auta. Warto jednak pamiętać, że dodatkowe zabezpieczenia (m.in. przewłaszczenie i cesja z AC) od początku obniżają koszt kredytu samochodowego. Dlatego bardzo tani kredyt online na auto będzie raczej niemożliwy. Osoby szukające najniższych kosztów kredytowych przy zakupie auta powinny wybrać się do placówki banku.
Kredyt internetowy na mieszkanie to przyszłość?
W trakcie dotychczasowej analizy omówiliśmy już takie rozwiązania kredytowe, jak chociażby szybki kredyt przez Internet (kredyt gotówkowy przez Internet), kredyt gotówkowy online, tani kredyt online, kredyt konsolidacyjny online oraz kredyt samochodowy online. Uważni czytelnicy dostrzegą, że w tej grupie brakuje kredytu hipotecznego. Rodzi się zatem pytanie, czy kredyt hipoteczny online w ogóle jest dostępny. W ramach odpowiedzi na wspomniane pytanie warto podkreślić specyfikę kredytów hipotecznych. Po pierwsze, takie kredyty cechują się dużo wyższą przeciętną wartością niż kredyt przez Internet. Typowy kredyt hipoteczny opiewa na kwotę wynoszącą co najmniej 200 000 zł – 300 000 zł.
Jeżeli przypomnimy sobie, że wiele banków całkowicie przez Internet pożycza tylko niewielkie kwoty (np. do 10 000 zł – 15 000 zł), to bardzo łatwo wyjaśnić, dlaczego kredyt hipoteczny online na razie nie jest możliwy. Po drugie, wspomniany kredyt wymagałby formalności, których na razie nie można załatwić bez wychodzenia z domu. Przykładem jest chociażby wizyta u notariusza ściśle powiązana z udzieleniem kredytu i wpisem hipoteki do księgi wieczystej. Procedura kredytowa okazuje się jeszcze bardziej skomplikowana w przypadku nabycia budowanego mieszkania od dewelopera albo finansowania przez bank budowy domu trwającej na przykład 2 lata.
W związku z powyższym, trudno się dziwić, że kredyt hipoteczny online (załatwiany w 100% bez wychodzenia z domu) na razie jest dość odległą perspektywą. Być może za jakiś czas będzie można składać przez Internet podpis również na umowach o bardzo dużej wartości (przy pomocy jakiejś formy podpisu elektronicznego). Na razie jednak jest to niemożliwe ze względów bezpieczeństwa i dlatego typowy kredyt przez Internet cechuje się małą wartością oraz brakiem zabezpieczeń. Wynika to również z faktu, że banki obawiają się wyłudzeń. Każdy duży kredyt przez Internet oznacza wzrost takiego ryzyka.
Opisywana sytuacja nie wyklucza jednak korzystania z dobrodziejstw cyfryzacji na pewnych etapach wnioskowania o kredyt hipoteczny. Proces kredytowy dzięki wykorzystaniu Internetu obecnie jest o wiele łatwiejszy niż chociażby na początku bieżącego stulecia. Przykład stanowi możliwość przesłania przez Internet skanów potrzebnych dokumentów do doradcy kredytowego albo wprost do banku. Przez pewien czas tylko doradcy kredytowi mogli dostarczać bankom dokumenty online. Teraz sytuacja się zmieniła, co sprawia, że istnieje możliwość przesyłania najważniejszych dokumentów oraz wniosku kredytowego przez Internet.
Do takich kluczowych dokumentów kredytowych należy między innymi: skan dowodu osobistego, odpis z księgi wieczystej nieruchomości wygenerowany online (na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości), zaświadczenie od pracodawcy o dochodach i zatrudnieniu, zaświadczenie z ZUS-u oraz urzędu skarbowego o niezaleganiu przedsiębiorcy z podatkami/składkami, podsumowanie dokumentów księgowych przedsiębiorcy starającego się o prywatny kredyt oraz skan umowy przedwstępnej. W kompletowaniu dokumentów oraz wypełnianiu wniosku o kredyt mieszkaniowy pomagają doradcy z infolinii banku albo bankowego czatu. Również osoba składająca wniosek o kredyt gotówkowy online może korzystać z takiej pomocy.
Wiodące banki generalnie dążą do sytuacji, w której osoba wnioskująca o kredyt hipoteczny pojawia się w placówce bankowej co najwyżej dwa razy – przy złożeniu wniosku oraz podpisaniu umowy. W niektórych sytuacjach wymagana jest tylko jedna osobista wizyta – dopiero na etapie podpisania umowy kredytowej. Czy można zatem mówić, że jednak możliwy jest kredyt hipoteczny online? Wszystko zależy od punktu widzenia. W tym kontekście warto jednak pamiętać, że osobista wizyta u notariusza, sprzedawcy używanego lokum lub dewelopera nadal jest wymagana. Można przypuszczać, że nawet po ewentualnym wprowadzeniu takiego produktu bankowego, jak kredyt hipoteczny online bez wychodzenia z domu, część klientów banków nadal będzie wolała załatwić niektóre formalności osobiście.
Kredyt internetowy – można łatwiej z niego zrezygnować?
Oprócz aspektów praktycznych i polityki banków, warto omówić również pewne kwestie prawne, które dotyczą umowy o kredyt przez Internet. W wielu przypadkach, rodzime prawo przyznaje bowiem większe uprawnienia osobom kupującym jakiś produkt lub usługę w sieci. Dotyczy to również usług finansowych – przykład stanowią ubezpieczenia online. Warto zatem sprawdzić, czy osoba wybierająca kredyt internetowy (np. szybki kredyt online, kredyt gotówkowy przez Internet, kredyt konsolidacyjny online lub kredyt samochodowy online) posiada jakieś szczególne przywileje prawne.
Odpowiedzi na tak zadane pytanie trzeba szukać w ustawie o kredycie konsumenckim oraz ustawie o prawach konsumenta. Po przeczytaniu tych aktów prawnych okazuje się, że konsument zaciągający kredyt internetowy (przykładowo szybki kredyt przez Internet) będzie traktowany identycznie, jak osoba wybierająca podpisanie umowy w placówce bankowej. Takie zrównanie uprawnień konsumentów dotyczy między innymi możliwości odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni bez podawania powodu i ponoszenia kosztów (poza odsetkami za czas wykorzystania pieniędzy). W tym kontekście warto pamiętać, że konsumentem jest osoba wykorzystująca kredyt przez Internet lub inny kredyt bankowy na cele bezpośrednio niezwiązane z działalnością gospodarczą lub zawodową. Przedsiębiorca zaciągający kredyt online, niestety nie może liczyć na żadne preferencje związane np. z okresem odstąpienia od umowy. W tym kontekście warto wspomnieć, że kredyt internetowy nie jest rozwiązaniem przeznaczonym tylko dla konsumentów. Pojawiają się również bankowe oferty pożyczania przez Internet pieniędzy na działalność gospodarczą.
Kredyty online z banku nie różnią się także od innych kredytów konsumenckich pod względem przepisów dotyczących limitu kosztów pozaodsetkowych i zasad wcześniejszej spłaty. Poniekąd jest to dobre rozwiązanie, które nie dyskryminuje osób wybierających inną opcję niż kredyt bankowy online. Zresztą sama wygoda związana z wnioskowaniem o kredyt internetowy (np. w sobotę wieczorem) stanowi wystarczający argument za wyborem właśnie takiego rozwiązania. Czasem zdarza się też, że osoby starające się o kredyt bankowy online mogą liczyć na bardziej atrakcyjne warunki finansowe (np. niższe oprocentowanie lub mniejszą prowizję przygotowawczą).