Jednoręki bandyta

Słynny jednoręki bandyta wynaleziony został w USA pod koniec XIX w. i od tego momentu ekspresowo podbijał kolejne lądy. Do polskich salonów gier dotarł jednak dopiero w latach 70-tych ubiegłego wieku i przez wiele lat możliwość gry na automatach nie była w ogóle regulowana prawnie. Jednak w aktualnie obowiązującej ustawie o grach hazardowych kwestie możliwości organizacji gier kasynowych są bardzo dokładnie określone. Jeśli chodzi o automaty do gier, dotyczy ich szereg specjalnych obostrzeń, z których wiele wprowadzonych zostało dopiero za sprawą nowelizacji ustawy przyjętej w grudniu 2016 r. Gdzie może być dostępny jednoręki bandyta i kto może grać, dowiesz się z lektury tekstu.

Jednoręki bandyta – skąd nazwa? 

Sama nazwa „jednoręki bandyta” pochodzi jeszcze z czasów, gdy mechaniczne automaty do gier wyposażone były w charakterystyczną wajchę, która służyła do wprawiania bębnów maszyny w ruch. Dźwignia ta na zasadzie prostego skojarzenia przywodziła na myśl rękę. Jeszcze łatwiej wytłumaczyć, dlaczego urządzenie mianowano bandytą – przecież wygrana zdarzała się znacznie rzadziej niż przegrana, więc zawiedzeni gracze często musieli odchodzić z poczuciem, że ktoś tu ich okradł… Nazwa była na tyle chwytliwa, że nawet wtedy, gdy do użytku wprowadzono elektromechaniczne automaty do gier bez rączki, przydomek „jednoręki bandyta” pozostał.

Warto też wspomnieć, że pierwotny współczynnik wypłaty był bardzo niski, wynosił tylko 50% (miano bandycki było więc jak najbardziej na miejscu). To jednak przeszłość – obecnie minimum to 75%, ale z reguły współczesny jednoręki bandyta gwarantuje szansę na wygraną w wysokości od około 80% do nawet ponad 90%, jest więc to naprawdę sporo (choć wygrane są najczęściej niskie). 

Jednoręki bandyta – prawo w Polsce 

Wspomniana już ustawa o grach hazardowych znowelizowana pod koniec 2016 r. jest aktem prawnym, w którym należy szukać przepisów określających, gdzie może być oferowany jednoręki bandyta. Automat do gier może znajdować się wyłącznie w kasynie, które posiada koncesję albo w salonie gier na automatach. Jednoręki bandyta online także jest w Polsce legalny, chociaż jego organizacja jest objęta monopolem państwa polskiego. To samo zresztą dotyczy urządzania gry w salonach gier – tu również wyłącznie podmiot wyznaczony przez państwo ma prawo organizować i oferować gry typu jednoręki bandyta. Sprawdźmy wszystkie te opcje po kolei. 

Jednoręki bandyta – warunki gry w kasynie naziemnym 

Stacjonarne kasyno gry to miejsce, w którym naturalnie spodziewamy się móc pograć w ruletkę, pokera, black jacka i… oczywiście rozmaite automaty do gier. Jeśli znajdziemy się w pobliżu koncesjonowanego kasyna, podstawowym warunkiem, jaki musimy spełnić, to ukończenie 18 lat i możliwość udowodnienia tego. Zanim wejdziemy do kasyna niezbędne będzie bowiem wylegitymowanie się – pracownik lokalu sprawdza dokumenty tożsamości osób wchodzących do kasyna i weryfikuje ich wiek. Poza tym dokonuje rejestracji gości, czyli spisuje ich dane osobowe do rejestru (wraz z datą i godziną przybycia). Każdy, kto wchodzi do kasyna, powinien wiedzieć, że koncesjonowane lokale muszą mieć zainstalowany audiowizyjny system służący do kontroli przebiegu gry. Jednoręki bandyta natomiast musi być organizowany w oparciu o regulamin gry, który uprzednio został zatwierdzony przez Ministra Finansów.  

W pojedynczym kasynie może znajdować się minimum 5 a maksimum 70 automatów do gier. Żeby jednak jednoręki bandyta (maszyna o określonych parametrach) został dopuszczony do użytku, musi najpierw przejść przez proces rejestracji. Na pierwszym etapie specjalna jednostka, która ma upoważnienie do prowadzenia badań technicznych automatów do gier, przeprowadza wymagane badanie. Jeśli jednoręki bandyta przejdzie testy pomyślnie, naczelnik urzędu celno-skarbowego wydaje zezwolenie na jego użytkowanie przez okres 6 lat. 

Kasyna gry w Polsce 

Czy jednak liczba kasyn jest w Polsce na tyle duża, żeby jednoręki bandyta był oferowany w sposób wystarczający (pamiętajmy, że tam, gdzie podaż nie nadąża za popytem, rozkwita szara strefa)? Zdecydowanie nie, w 2020 r. w Polsce jest niewiele więcej niż 50 koncesjonowanych kasyn – z reguły na obszarze województwa znajdują się 3 czy 4 kasyna (najwięcej jest ich w województwie mazowieckim, czyli 8). Liczbę kasyn na danym terenie określa bowiem ustawa hazardowa i uzależnia ją od liczby mieszkańców. I tak, na każde 250 tys. osób zamieszkujących jakąś miejscowość może działać tylko 1 naziemne kasyno, natomiast na każde 650 tys. mieszkańców danego województwa również dozwolone jest 1 kasyno gry. Dochodzą do tego kasyna działające na pełnomorskich statkach i promach pasażerskich należących do Polski. Natomiast kasyna na stałym lądzie są dostępne tylko w największych polskich miastach, co zdecydowanie ogranicza dostępność do gier tego typu dla mieszkańców mniejszych miejscowości. Tu pojawia się jednak drugi rodzaj placówek, gdzie może być jednoręki bandyta. Maszyna do gier w legalny sposób może znajdować się jeszcze w salonach gier, których liczba jest znacznie większa. 

Państwowe salony gier na automatach 

Wiemy już, że salony gier na automatach mogą być własnością jedynie państwa, co oznacza, że prywatne firmy nie mają możliwości, by otrzymać zezwolenie na prowadzenie takiego salonu. Jest tylko 1 spółka, która ma aktualnie prawo do prowadzenia salonów gry – jednoręki bandyta (poza kasynami) może być organizowany tylko przez Totalizator Sportowy. Firma ta kojarzy się przede wszystkim z grami liczbowymi, na których organizację również ma monopol, ale jak się okazuje, wyłączność dotyczy też automatów poza kasynami naziemnymi (w tym jednoręki bandyta online). Totalizator Sportowy nie jest jednak zwykłą firmą, ponieważ udziały tej spółki należą w całości do Skarbu Państwa. 

Poza tym w ustawie jest też zapisane, ile salonów gier może działać na danym terenie i znów zależy to od liczby mieszkańców. 1 salon gier przypada na nie więcej niż 1 tys. mieszkańców danego powiatu. To, czy w danym miejscu może powstać salon gier zależy od decyzji wydanej przez dyrektora izby administracji skarbowej, który jest odpowiedni ze względu na zaplanowaną lokalizację lokalu. Liczba maszyn również jest ograniczona ustawowymi regulacjami. Automaty do gier w 1 salonie mogą znajdować się w nim w liczbie od 3 do 50 maszyn.  

Jednoręki bandyta w salonach gier w Polsce 

Ustawa hazardowa zawiera rzecz jasna regulacje, które mówią, w jaki sposób mogą być organizowane w salonach gier te gry hazardowe. Jednoręki bandyta musi posiadać regulamin gry, a grać na automatach mogą jedynie osoby pełnoletnie. Bez dokumentu tożsamości nie można wejść do lokalu – rejestracja klienta na podstawie dokumentu tożsamości jest podobna do tej, która ma miejsce w kasynie. Organizator gry musi również zadbać o instalację systemu audiowizyjnego, ale też informatycznego. Ten drugi pozwala zbierać szczegółowe dane na temat urządzanych gier i wysyłać je na bieżąco zarówno do Ministerstwa Finansów, jak i Krajowej Administracji Skarbowej (KAS). Dzięki takim procedurom państwo ściśle kontroluje, w jaki sposób urządzany w salonach gier jest jednoręki bandyta. Gra jest nie tylko non stop monitorowana, ale dane na jej temat są archiwizowane i przechowywane przez okres 5 lat (licząc od końca roku, w którym zostały poddane archiwizacji). Organ kontrolujący ma przykładowo wgląd do danych dotyczących kwoty wpłaconych stawek i wypłaconych wygranych, ale też informacji na temat awarii maszyn czy jakichkolwiek ingerencji w ich działanie. 

Jednoręki bandyta online 

Jednoręki bandyta od lat dostępny jest także w Polsce poprzez internet, a część graczy nie zdaje sobie sprawy, że niemal wszystkie strony oferujące gry kasynowe są nielegalne. Wyjątkiem jest jedynie kasyno online należące do państwa, czyli prowadzone przez Totalizator Sportowy. Gra u innych operatorów, nawet na stronach internetowych bardzo dobrze znanych, międzynarodowych firm hazardowych, grozi poważnymi karami finansowymi. Graczom przebywającym na terenie Polski pozostaje w tym zakresie jedynie jednoręki bandyta online znajdujący się w ofercie państwowej „grubej ryby”.

Nietrudno się domyślić, że i tu gra jest nie tylko dozwolona dla osób powyżej 18 r.ż., ale że jej organizator w jakiś sposób sprawdza pełnoletniość graczy. Faktycznie, normalna gra możliwa jest tylko dla tych użytkowników, którzy uprzednio zarejestrują konto internetowe w serwisie oferującym gry kasynowe. Wymaga to podania wielu danych osobowych i przesłania skanu dowodu osobistego (dla klientów wybranych banków możliwa jest szybsza rejestracja, w której tożsamość weryfikowana jest za pośrednictwem bankowości elektronicznej). Dopiero po sprawdzeniu wszystkich danych przez pracowników odpowiedniego działu kasyna, jednoręki bandyta online oraz inne gry hazardowe w wersji elektronicznej zostają udostępnione użytkownikowi. 

Jednoręki bandyta za darmo bez rejestracji 

Wszystko to może brzmieć nieco odstraszająco – w końcu na początku internauta chce tylko zakręcić wirtualnym bębnem i sprawdzić, na ile jednoręki bandyta online jest podobny do tego klasycznego. Jeśli jednak celem użytkownika jest przetestowanie oferowanych gier, kasyno przygotowało inną opcję. Jest to jednoręki bandyta za darmo – bez rejestracji gracz może pograć, nie wpłacając przy tym własnych środków finansowych. Takie demonstracyjne wersje są zresztą dostępne dla wszystkich gier oferowanych w legalnym kasynie, dzięki czemu nowy gracz może grać bez wpłacania pieniędzy i co może ważniejsze, bez konieczności rejestrowania konta. Jednoręki bandyta tego typu ma oczywisty mankament – nic tu nie można wygrać. Jeśli gracz chce grać na realne, wypłacalne środki, musi najpierw założyć konto. 

Jednoręki bandyta – gra wolna od podatku? 

Choć wydaje się to nieprawdopodobne, gracze, którzy grają na automatach, faktycznie nie płacą w związku z tym żadnych podatków. Jak to, a co z przeklinanym przez Polaków podatkiem od wygranych? W grach takich jak np. Lotto z każdej wygranej automatycznie potrącane i odprowadzane do fiskusa jest 10% uzyskanej kwoty (w ramach podatku dochodowego od osób fizycznych). Jednak jednoręki bandyta należy do jednej z kilku gier hazardowych, które obejmuje zupełne zwolnienie podatkowe. Czyli bez względu na wysokość wygranej, gracz otrzymuje pełną jej kwotę. Dochodu nie uwzględnia się w zeznaniu podatkowym, ale warto mieć w zanadrzu zaświadczenie wydane przez organizatora gry, świadczące o tym, że dodatkowe środki finansowe to wygrana z legalnych automatów do gier. 

Zerowy podatek od wygranej to na pewno miła wieść dla osób, które chcą pograć na automatach w kasynie, salonie gier czy też online. Jeśli natomiast chodzi o opodatkowanie zwane podatkiem od gier, wynosi ono dla gier na automatach 50%, jednak tym musi się już martwić organizator gry. Co bardzo ważne dla samych graczy, podatek nie jest potrącany bezpośrednio z wpłacanych stawek, co na pewno wpływa pozytywnie na odczucia gracza. Zresztą w praktyce nie jest możliwa taka praktyka, która stosowana jest np. podczas przyjmowania zakładów bukmacherskich przez legalnych bukmacherów. Jednoręki bandyta to bowiem gra, gdzie za podstawę podatku służy wynik następującego równania: suma wpłat minus suma wypłaconych wygranych. 

Jednoręki bandyta – nałóg kontra środki zapobiegawcze 

Nawet jeśli nie znasz nikogo, kto nałogowo gra, na pewno widziałeś niejeden film, na którym gracz przepuszcza wszystko co do grosza, siedząc przy automacie do gry. Jednoręki bandyta słynie ze swoich silnie uzależniających właściwości, a specjaliści znają przyczynę takiego stanu rzeczy. Nie ma się co łudzić, wszystkie gry hazardowe mogą mieć zgubny wpływ na psychikę człowieka, jednak jak pokazują badania, im krótszy czas pomiędzy zagraniem a jego wynikiem, tym silniejsze właściwości uzależniające gry. Jednoręki bandyta jest właśnie dlatego tak dużym zagrożeniem, ponieważ rozgrywki są wyjątkowo krótkie. Wpłacasz stawkę, kręcisz „bębnami” (czy to fizycznie, czy wirtualnie) i już po chwili znasz wynik gry. Silne emocje, jakie towarzyszą grze na automatach i brak czasu na refleksję pomiędzy kolejnymi zagraniami, potrafią wciągnąć nawet tych graczy, którzy nie uzależnili się od innych gier hazardowych. Jednoręki bandyta i hazard w ogóle, jeśli gra nie jest kontrolowana przez samego gracza, najczęściej wpędza hazardzistę w ogromne długi i niszczy jego życie na każdym polu. 

Skoro jednak państwo zezwala na organizowanie gier hazardowych, a tym samym na uczestniczenie w nich, powinno też stosować jakieś środki prewencyjne (czy też wymagać ich zapewnienia przez bezpośrednich organizatorów hazardu). Tak też właśnie jest. Ustawa hazardowa nakłada bowiem na operatorów gier hazardowych szczególne wymogi, które sprowadzają się do hasła „polityka odpowiedzialnej gry”. Przykładowo salon gier na automatach musi stworzyć regulamin odpowiedzialnej gry, który następnie zostaje zweryfikowany przez Ministra Finansów. Zatwierdzony regulamin staje się obowiązującym dokumentem, którego postanowienia muszą zostać wcielone w życie. Co jednak zawiera taki regulamin?  

Otóż musi on uwzględniać wymóg zamieszczenia w lokalu w dobrze widoczny sposób m.in. informacji dotyczących zakazu gry dla osób, które nie ukończyły 18 lat, regulaminu gry, ostrzeżenia przed ryzykiem, jakie wiąże się z uprawianiem hazardu oraz listy instytucji, które pomagają walczyć osobom uzależnionym z nałogiem. Regulamin musi również zawierać opis, w jaki sposób organizator gry będzie sprawdzał wiek graczy i jak będzie wyglądała ich rejestracja (która jest obowiązkowa i bez której jednoręki bandyta nie może być udostępniany). W regulaminie znajdziemy też informacje na temat narzędzi, jakie organizator gry zapewnił, aby zmniejszyć ryzyko nałogowego grania. Standardem są np. limity czasu gry i środków, jakie gracz może postawić w ramach gry na automatach oraz brak opcji jej kontynuowania, jeśli środki danego gracza ulegną wyczerpaniu. Regulamin odpowiedzialnej gry musi zostać udostępniony w salonie gier na automatach od samego początku jego działalności. Jednak nie tylko jednoręki bandyta organizowany w naziemnych salonach gier wymaga przygotowania takiego regulaminu. Również wszelkie gry hazardowe oferowane przez internet (w tym jednoręki bandyta online) muszą w taki sposób zmniejszać ryzyko uzależnienia się graczy od hazardu. 

Nielegalny jednoręki bandyta – to ryzyko się nie opłaca 

Jednoręki bandyta wiąże się z ryzykiem uzależnienia, jednak o ile automaty do gier znajdują się w koncesjonowanym kasynie gry lub salonie gier, gracz przynajmniej nie łamie prawa. Chociaż kary za oferowanie nielegalnej gry na automatach są bardzo wysokie (100 tys. zł grzywny za 1 maszynę), od czasu do czasu pojawiają się informacje o ujawnieniu i zabezpieczeniu przez funkcjonariuszy policji i funkcjonariuszy celno-skarbowych KAS nielegalnych automatów do gier. Jeszcze łatwiejszy dostęp jest do gier typu jednoręki bandyta online. Pomimo działania tzw. rejestru domen zakazanych, który umożliwia blokowanie dostępu do stron oferujących nielegalnie gry hazardowe przez internet, takich serwisów jest ciągle bardzo dużo, a ich oferta jest często bogatsza i atrakcyjniejsza niż ta, jaką znaleźć możemy w legalnym kasynie online. Dlaczego więc jednoręki bandyta organizowany niezgodnie z polskim prawem może być bardzo nieopłacalny dla samych graczy? 

Otóż w Polsce karalne jest nie tylko organizowanie gier hazardowych niezgodnie z prawem – również uczestnictwo w nich jest zakazane i grożą za nie wysokie grzywny. Poszczęściło Ci się i wygrałeś na nielegalnych automatach powiedzmy tysiąc złotych? Zgodnie z ustawą hazardową w razie wpadki będziesz musiał całą kwotę oddać, bo kara administracyjna wynosi równowartość wygranej. Natomiast kara wynikająca z Kodeksu karno-skarbowego może być znacznie wyższa, jednak to jest rozstrzygane indywidualnie przez sąd.