Kredyt lombardowy

Przedsiębiorcy, aby poprawić swoją sytuację i płynność finansową, mogą posiłkować się wieloma zobowiązaniami dostępnymi w bankach. Mogą wybierać np. spośród kredytów obrotowych, inwestycyjnych czy zdecydować się na linię kredytową. Wyjątkowym typem finansowania jest jednak kredyt lombardowy. Na czym polega, gdzie go dostać, dla kogo jest przeznaczony, czy każdy może go otrzymać, jakie są warunki jego otrzymania i spłacania? Oddaj się lekturze poniższego artykułu, by uzyskać odpowiedzi na te i więcej pytań!

Kredyt lombardowy – definicja i działanie

Przechadzając się ulicami miast, z pewnością niejednokrotnie rzuciły Ci się w oczy szyldy z napisem „Lombard” i zapewne wiesz, na czym polega działanie takiego miejsca. Udzielają one pożyczek pod zastaw różnych rzeczy: np. sprzętu AGD, RTV czy biżuterii. Warunek jest prosty – gotówka będzie dla nas dostępna tylko wtedy, gdy przekażemy lombardowi przedmiot o wysokiej wartości. Jeśli go nie spłacimy, instytucja zyskuje do niej prawo własności i może np. sprzedać zastawioną przez nas rzecz. Jak ma się do tego kredyt lombardowy?

Definicja tego finansowania i jego działanie jest analogiczne do działania właśnie tych mijanych na co dzień lombardów. Udzielają ich jednak nie lombardy, a banki – w tym banki centralne, o czym napiszemy więcej w dalszej części artykułu. Takie kredyty udzielane są jednostkom gospodarczym, osobom prawnym lub fizycznym, jednak to zazwyczaj te pierwsze sięgają po taką możliwość finansowania. I, tak jak w lombardzie, aby móc otrzymać kredyty lombardowe, należy w banku zastawić majątek ruchomy o określonej wartości, która wyceniana jest przez rzeczoznawcę majątkowego. To od niej zależy, jak dużą kwotę zobowiązania będziemy mogli uzyskać – o tym jednak więcej napiszemy w dalszej części tekstu.

Jeśli zaś chodzi o zastaw kredytu lombardowego, to, jak wspomnieliśmy, może go stanowić wyłącznie majątek ruchomy, np.

• towary
• prawa majątkowe,
• metale szlachetne,
• papiery wartościowe.

W niektórych przypadkach banki są skłonne przyjąć jako zastaw np. biżuterię czy inne drogocenne przedmioty, jednak to papiery wartościowe są najbardziej preferowaną formą spełnienia tego obowiązku w przypadku kredytów lombardowych. O tym, dlaczego tak jest, napiszemy więcej w dalszej części tekstu.

Zasada co do zastawu kredytu lombardowego jest taka sama, jak przy udostępnianiu rzeczy w lombardzie – jeśli nie wywiążemy się ze spłaty zobowiązania w wyznaczonym w umowie terminie, bank ma prawo sprzedać zastawione przez nas ruchomości. Jednak w przypadku, kiedy uregulujemy je terminowo, instytucja nam je zwróci.

Kredyt lombardowy udzielany przez bank centralny

Kredyty lombardowe w swojej ofercie mają nie tylko banki komercyjne, które oferują finansowanie dla klientów indywidualnych i firm. Takie zobowiązanie może zaciągnąć także sam bank komercyjny działający na rynku finansowym. Podobnie jak osoba fizyczna czy prawna, również banki mogą wykorzystać kredyt lombardowy w celu pokrycia krótkoterminowych niedoborów środków pieniężnych.

W tym celu muszą złożyć wniosek w Narodowym Banku Polskim. To właśnie bank centralny udziela kredytów lombardowych bankom komercyjnym – i tylko im. Działa to na takiej samej zasadzie, co w przypadku finansowania dla klientów firmowych i indywidualnych – aby go otrzymać, również musisz dysponować odpowiednim zastawem. Przyjmowany jest on w takiej samej formie, jak w przypadku „tradycyjnych” kredytów – w postaci papierów wartościowych, towarów czy metali szlachetnych. Jednak najbardziej preferowaną są te pierwsze. Dlaczego?

Banki (jak i również bank centralny) papiery wartościowe czy drobne przedmioty, np. biżuterię, mogą przechowywać w depozycie bankowym. Jeśli jednak rolę zastawu w kredycie lombardowym pełnią np. dużych rozmiarów towary należące do majątku firmy, instytucje zwyczajnie mogą nie mieć warunków, by sprawować nad nimi pieczę. W takim przypadku niezbędny będzie warrant, czyli specjalny typ papieru wartościowego. Stanowi on dowód przechowywania zastawu w określonym miejscu poza bankiem. Kredyt lombardowy, którego zastaw jest tak duży, że musi być reprezentowany przez warrant, nie zawsze jest to jednak opłacalna inwestycja. Dzieje się tak dlatego, że przechowując taką ruchomość, bank podejmuje ryzyko związane z utratą jej wartości w określonym czasie, kiedy ta znajduje się pod zastawem. W związku z tym kredyty lombardowe udzielane pod zastaw papierów wartościowych mogą być wyższe niż te, w których rolę zabezpieczenia pełnią inne ruchomości. A skoro już o kwotach, na jakie można wziąć takie finansowanie mowa…

Kredyt lombardowy – oprocentowanie, kwota i okres kredytowania

No właśnie – jak w praktyce wyglądają warunki, na jakich udzielane są kredyty lombardowe? Zacznijmy od zasygnalizowanej już kwoty. W każdym przypadku jej wysokość zależna jest od wartości wnoszonego zastawu. Nie wolno jej mylić z ceną – tej, na wniosek klienta, musi dokonać rzeczoznawca majątkowy. Koszty takiej wyceny musi pokryć wnioskujący o kredyt lombardowy, co naturalnie wiąże się z dodatkowymi nakładami pieniężnymi. Co ważne, za usługę tę trzeba zapłacić nawet w przypadku, kiedy w ostatecznym rozrachunku bank nie udzieli kredytu lombardowego. Z kolei obowiązkowy fakt zaangażowania w całą procedurę rzeczoznawcy majątkowego sprawia, że aby otrzymać takie finansowanie musimy spełnić większą liczbę formalności, a także liczyć się z tym, że czas starania o kredyt będzie wydłużony.

Jak to się przekłada na konkrety, a mianowicie – jak wysoki może być kredyt lombardowy? Bank nigdy nie udzieli finansowania, które będzie stanowiło 100 proc. wartości zastawu. Kwota takiego kredytu może się różnić w zależności od instytucji, jednak z reguły maksymalny pułap to 80 proc. wartości zastawionej ruchomości. Ponownie należy podkreślić, że najwyższy kredyt lombardowy będzie łatwiej uzyskać, kiedy jako zastaw przedstawimy papiery wartościowe – np. akcje czy obligacje.

Ile kosztuje kredyt lombardowy? Oprocentowanie tego produktu uzależnione jest od stopy lombardowej Narodowego Banku Polskiego, zwanej też główną stopą procentową banku centralnego. Tę ustala na comiesięcznych posiedzeniach Rada Polityki Pieniężnej. Niska stopa lombardowa oznacza, że taki kredyt jest stosunkowo tani, jednak w przypadku podwyżek stóp procentowych również i koszty finansowania pójdą w górę. Odniesienie się do stopy lombardowej NBP to reguła zarówno w przypadku kredytów lombardowych udzielanych przez banki komercyjne, jak i bank centralny. Stopa lombardowa to jednak nie jedyny czynnik, który warunkuje oprocentowanie tego typu kredytu dostępnego dla osób prawnych lub fizycznych. Jego drugą częścią składową jest marża banku. Stanowi ona dla instytucji wynagrodzenie za udzielenie finansowania, a także jest zabezpieczeniem w przypadku, kiedy zastaw stanowią formy inne niż papiery wartościowe – szczególnie należące do wnioskującego o zobowiązanie przedsiębiorstwa towary. Podobną ochroną dla banku są wszelkiego rodzaju prowizje, również powiększające koszty i ratę kredytu lombardowego.

Przy okazji tematu stopy lombardowej warto przytoczyć pewną ciekawostkę: otóż do niedawna, bo do 2016 roku, to właśnie ten parametr odpowiadał za maksymalną wysokość odsetek również w kredytach konsumenckich – np. gotówkowych. Zgodnie z prawem, mogły one wynosić czterokrotność wartości stopy lombardowej NBP. Obecnie do wyliczania maksymalnej kwoty odsetek punktem odniesienia jest stopa referencyjna. 

Wiemy już, jaką wartość może mieć kredyt lombardowy i od czego zależy jego oprocentowanie – czas więc przyjrzeć się temu, na jak długo można go zaciągnąć. Ponieważ takie zobowiązanie ma na celu pokrycie bieżących wydatków i sfinansowanie krótkofalowych inwestycji, są to kredyty krótkoterminowe. Dokładny czas ich trwania zależy od banku, a także rodzaju finansowania. Jeśli kredyt lombardowy udzielany jest przez Narodowy Bank Polski, a więc kiedy kredytobiorcą jest bank komercyjny, wynosi on zazwyczaj od 7 dni do 3 miesięcy. Z kolei w przypadku produktów dla klientów indywidualnych lub firmowych przyjęło się, że ich standardowy okres kredytowania zazwyczaj waha się w przedziale od kilku tygodni do kilku miesięcy – z reguły jednak nie przekracza on roku. Jedną z zalet kredytów lombardowym jest fakt, że przy sprawnym załatwieniu formalności związanych z wyceną zastawu, można je uzyskać bardzo szybko – nawet w dniu rozpatrzenia przez bank wniosku. Udogodnieniem może być także fakt, że kwotę kredytu lombardowego instytucja może wypłacić jednorazowo lub w ratach – w zależności od polityki danego banku czy preferencji kredytobiorcy. Po spłaceniu całej kwoty finansowania wraz z odsetkami, przedstawione jako zastaw papiery wartościowe, metale szlachetne czy inne ruchomości zostają nam zwrócone. Jeśli jednak nie wywiążemy się z tego obowiązku, kredytodawca, aby pokryć straty związane z udzieleniem zobowiązania, ma prawo je sprzedać. Kredyt lombardowy będzie więc dobrym rozwiązaniem dla przedsiębiorców, którzy potrzebują szybkiego zastrzyku gotówki, a nie chcą się np. rozstawać na stałe z posiadanymi akcjami i obligacjami, mogącymi w tym przypadku służyć jako zastaw. Z drugiej jednak strony, udostępniona kwota kredytu zawsze będzie niższa niż wartość oddawanych bankowi na przechowanie ruchomości, do czego dodatkowo dochodzą jeszcze koszty wynagrodzenia dla rzeczoznawcy majątkowego. 

Kredyt redyskontowy a lombardowy

Kredyt lombardowy to nie jedyna forma wsparcia finansowego, jakiej bank centralny może udostępnić bankom komercyjnym. Innym rodzajem takiego produktu jest kredyt redyskontowy. Na czym polega? Niezbędnym instrumentem do jego otrzymania jest jednak nie zastaw, a weksel. Aby móc otrzymać kredyt, bank komercyjny musi przedstawić do redyskonta zdyskontowany weksel. Wówczas Narodowy Bank Polski decyduje o wysokości kwoty takiego finansowania, a odsetki od niej uzależnione są od sumy na wekslu, terminu jego wykupu (on także jest istotny przy określaniu okresu kredytowania) oraz stopy redyskontowej weksli. To inna, obok referencyjnej, lombardowej, depozytowej oraz dyskontowej stopa procentowa bank centralnego, która ustalana jest na comiesięcznym spotkaniu Rady Polityki Pieniężnej. Kredyt redyskontowy to zobowiązanie krótkoterminowe – często okres kredytowania nie przekracza 90 dni, a dług musi zostać spłacony w terminie wykupu weksla. 

Kredyt lombardowy to więc jeden z dostępnych dla przedsiębiorców sposobów poradzenia sobie z chwilowym brakiem płynności finansowej. Do jego otrzymania jednak, poza pozytywną zdolnością kredytową, niezbędny jest także odpowiedniej wartości zastaw. Jeśli go nie posiadamy, nie będziemy mieli możliwości zapożyczenia się. Na szczęście banki mają w swojej ofercie naprawdę szeroki wybór innych produktów, gdzie takie zabezpieczenie nie jest konieczne, a także tańsze – oprocentowanie kredytów lombardowych nie należy do najniższych. Warto więc przemyśleć swoją sytuację oraz cel, na jaki chcielibyśmy przeznaczyć pożyczone od banku środki i wybrać produkt, który najlepiej sprosta naszym potrzebom.